zondag 17 september 2017

§ 53. Maar de Katholieken maken beelden om de Heiligen te vereren. Is dat niet een soort afgoderij, en in strijd met het eerste gebod, waarin het maken van beelden wordt verboden.

Toen God op de berg Sinaï voor het Joodse volk Zijn tien geboden afkondigde, zei Hij dan wel: ‘Gij zult geen gesneden beeld of voorstelling maken; gij zult die niet aanbidden of eer bewijzen’, (ex.20, 4) . maar wat werd er met deze woorden bedoeld? Wilde God daarmee duidelijk maken dat het maken van beelden altijd ongeoorloofd was? Nee, God gaf namelijk zelf aan de Joden het bevel, twee gouden Cherubijnen te maken en die op de Ark van het Verbond te plaatsen.

Wat bedoelde God dan met het verbod om beelden te maken? God wilde de Joden weerhouden van afgoderij. De Joden keerden in die dagen juist terug uit de slavernij van Egypte. Daar hadden ze gezien hoe de Egyptenaren allerlei beelden als afgoden vereerden; zij leefden bovendien tussen heidenen die afgoden aanbaden; en omdat de Joden snel geneigd waren om verkeerde gewoonten van de heidenen over te nemen, (waarvan het gouden kalf een bewijs is) werd hen op het hart gedrukt, dat zij geen beelden zouden maken, om die, zoals de heidenen dat deden, als afgoden te aanbidden. Dat God dit hiermee bedoelde toen Hij zei: ‘Gij zult geen gesneden beeld of voorstelling maken’, blijkt ook uit de woorden die hieraan vooraf gaan: ‘Gij zult geen vreemde goden voor Mijn ogen hebben’ en daarna: ‘Gij zult die niet aanbidden noch dienen; want Ik ben de Heer uw God, de Sterke, de IJveraar,’ d.i. die geen andere God naast zich duldt. Door deze woorden liet God duidelijk blijken dat men geen afgodsbeelden mocht maken. (d.i. beelden maken met het doel, ze als afgoden te vereren; wat de heidenen deden) Iedereen weet heel goed dat de Katholieken zo iets absoluut niet doen.

Zij maken wel beelden, maar niet zoals de heidenen, om een bepaalde afgod te vereren, maar om de ware God te eren en voor de verheerlijking van Zijn Heiligen.

En dan nog te bedenken dat de andersdenkenden beweren dat de Katholieke Kerk pas later in de tijd van de ware weg is afgeweken. Dan moeten dus in de eerste eeuwen haar leer en haar gebruiken nog goed en heilig zijn geweest en zeker niet in strijd met Gods geboden. Welnu, het gebruik om Christus en de Heiligen in beelden voor te stellen, bestond in de Katholieke Kerk al in de eerste eeuwen, net zoals nu. De catacomben van Rome zijn daar een bewijs van. Als dat gebruik toen niet in strijd was met Gods geboden, waarom dan nu wel?

Nog een opmerking: Diegenen die het maken van beelden veroordelen, beroepen zich op de woorden van het eerste gebod: ‘Gij zult geen gesneden beeld maken’. Maar als de woorden zo letterlijk moeten worden genomen, dat daar niet alleen afgodsbeelden, maar ook alle andere beelden, mee worden verboden, dan moet men toch ook die beelden afkeuren die
worden opgericht ter ere van koningen, helden, wijsgeren, dichters enz.

Zo zien we bijv. in Den Haag het standbeeld van Spinoza, die vanwege zij ongeloof en goddeloze geschriften weinig aanspraak kan maken op eerbied en bewondering van het nageslacht. Tegen zo’n beeld heeft niemand een bezwaar, en dan denkt men God te beledigen door beelden op te richten, ter ere van diegenen die werkelijk groot zijn in Gods ogen, zoals bijv. Jezus’ moeder of van Zijn Heiligen in de hemel.

Soms zegt men ook wel: Ja, maar de Katholieken maken niet alleen beelden, maar zij vereren die beelden ook door ze met licht en bloemen te versieren.

Zeker, en waarom niet?

Zien wij op de verjaardag van de Koning/Koningin ook niet op veel plaatsen zijn/haar portret of borstbeeld met licht en bloemen en andere blijken van eer versierd? Vindt u dat zo onzinnig en dwaas? Wordt u hierdoor geërgerd? Ik denk het niet. Want iedereen begrijpt heel goed dat men die eer niet bewijst aan dat papieren portret of dat houten of stenen borstbeeld, maar aan de Koning/Koningin zelf, die hiermee wordt voorgesteld. Zo’n verering of huldebetoon vinden we allemaal helemaal gepast; maar als de Katholieken de beelden versieren niet alleen van onze eerwaarde Vorst/Vorstin, maar ook van Gods Heiligen, is het dan niet onredelijk hen dit te verwijten?

Het klopt dat de Katholieken hierin verder gaan. Men ziet ze soms knielend voor een beeld bidden. Maar u begrijpt toch wel dat zij dit niet doen uit eerbied voor hout of steen, of om iets van het beeld te verkrijgen, maar om hen te eren, of als voorsprekers in te roepen, aan wiens deugd en heiligheid dat beeld ons herinnert.


1 opmerking:

Anoniem zei

De Joden mochten geen beelden maken omdat God in het oude verbond nog geen gezicht had.
In Jezus heeft Hij dat wel gekregen.
We zien dan ook al afbeeldingen van Jezus in de catacomben.
Er is zelfs een verhaal over de eerste afbeelding van Christus die door Lucas gemaakt zou zijn.
Hij zou deze op aangeven van Maria gemaakt hebben. Ofschoon het origineel (volgens mij) verloren is gegaan, is de verhouding van het gezicht in de iconografie altijd de zelfde gebleven en vertoont deze opmerkelijke overeenkomsten met de verhoudingen in het gezicht van de lijkwade van Turijn .